Αδιάβροχες Μεμβράνες

Τις περισσότερες φορές στο βουνό και στην ύπαιθρο γενικότερα, χρειαζόμαστε μεμβράνες αδιαβροχοποίησης ώστε να προστατευτούμε είτε από τη βροχή είτε από το χιόνι. Σε πολλά σπορ (ορειβασία, σκι, πεζοπορία κ.α.) θα δούμε ότι είναι ένα απαραίτητο στοιχείο του εξοπλισμού μας καθώς είτε χειμώνα είτε καλοκαίρι είναι πάντα πιθανό να συναντήσουμε κακοκαιρία. Τα απλά καθημερινά μπουφάν της πόλης δεν μπορούν να μας προστατέψουν επαρκώς, καθώς είτε η αδιαβροχοποίηση δε θα είναι αρκετή για να ανταπεξέλθουν στις ακραίες απαιτήσεις του βουνού, είτε η διαπνοή τους δε θα είναι επαρκής ώστε να μας προστατέψουν από τον περίσσιο ιδρώτα που θα δημιουργηθεί από ένα μπουφάν χωρίς καλή διαπνοή.

Συνεπώς όταν επιλέγουμε ένα τεχνικό μπουφάν – μεμβράνη, οφείλουμε να μελετήσουμε δύο συγκεκριμένα στοιχεία/αριθμούς που περιγράφουν την αδιαβροχοποίηση και την διαπνοή σε ένα ύφασμα, και αποδίδονται με την παρακάτω μορφή:

Π.χ. 15.000mm – 10.000g/m²/24h

ΑΔΙΑΒΡΟΧΟΠΟΙΗΣΗ:

Ο πρώτος αριθμός είναι σε χιλιοστά ( mm ), και μας δείχνει πόσο αδιάβροχο είναι ένα ύφασμα:

Για παράδειγμα
Σε μία μεμβράνη με αδιαβροχοποίηση 15.000mm, αν τοποθετήσουμε έναν τετράγωνο σωλήνα γεμάτο νερό με διαστάσεις 1x1 ίντσα και ύψος 15.000 mm, τότε το νερό δεν θα πρέπει να περάσει μέσα από αυτό. Συνεπώς όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός αδιαβροχοποίησης τόσο μεγαλύτερη προστασία μας παρέχει.

Παρόλα αυτά, τα τεχνικά ρούχα, όσο υψηλό δείκτη αδιαβροχοποίησης κι αν μας δίνουν, δεν μπορούν να είναι απολύτως 100% αδιάβροχα. Κάποια στιγμή, εάν ξεπεράσουν τα προκαθορισμένα όριά τους, θα βραχούν. Ένα πραγματικά αδιάβροχο μπουφάν θα ήταν για παράδειγμα από χοντρό ανθεκτικό πλαστικό (π.χ. καουτσούκ), όμως εάν το φορέσουμε στο βουνό και πάμε για σκι ή για τρέξιμο, θα ιδρώσουμε πάρα πολύ γρήγορα καθώς η υγρασία του σώματος “φυλακίζεται” μέσα στο μπουφάν, με αποτέλεσμα να βραχούμε εσωτερικά. Από κει και πέρα στο πρώτο φύσημα παγωμένου αέρα μας περιμένει κατά πάσα πιθανότητα μια πολύ καλή ψύξη στον αυχένα που είναι και πιο εκτεθειμένος.

ΔΙΑΠΝΟΗ:

Ο δεύτερος αριθμός είναι σε g/m²/24h (συχνά συμβολίζεται με σκέτο g), και μας περιγράφει πόσο καλή διαπνοή έχει ένα ύφασμα.

Για παράδειγμα

Ένα μπουφάν με διαπνοή 10.000g μας δείχνει πόσα γραμμάρια σωματικής υγρασίας “διαφεύγουν” από ένα ύφασμα διαστάσεων 1x1m, μέσα σε 24 ώρες. Μία μεμβράνη με υψηλή διαπνοή είναι πιο κατάλληλη για δραστηριότητες που απαιτούν μεγαλύτερη φυσική άσκηση, καθώς αποβάλλουν τον ιδρώτα και την υγρασία από το σώμα, διατηρώντας παράλληλα τη θερμότητά του.

Συνεπώς, αναζητούμε μια λεπτή ισορροπία ανάμεσα σε αδιαβροχοποίηση και διαπνοή, η οποία να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες μας. Πόσες ώρες θα είμαστε εκτεθειμένοι σε χιόνι ή βροχή; Και πόσο εντατική άσκηση θα κάνουμε κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων μας; Πάμε για μία χαλαρή πεζοπορία 2 ωρών; Πάμε για ήρεμο σκι με μεγάλα διαλείμματα για καφέ και ζεστή σοκολάτα στο σαλέ; Ή πάμε για απαιτητικό ορειβατικό σκι, και πολύωρη ορειβασία κουβαλώντας μεγάλο βάρος;

Όλα αυτά είναι παράμετροι που πρέπει να μελετηθούν προτού επιλέξουμε μία κατάλληλη μεμβράνη.

Όσον αφορά την αδιαβροχοποίηση συνήθως οι τιμές κυμαίνονται από 5.000mm που είναι το χαμηλότερο “επιτρεπτό” όριο για μία τεχνική μεμβράνη, και μπορεί να ξεπεράσει τα 20.000mm, μεμβράνη κατάλληλη για πολύωρη/πολυήμερη έκθεση σε ακραίες καιρικές συνθήκες (χιόνια και καταιγίδες).

Αντίστοιχα και στην διαπνοή οι τιμές ξεκινούν από 5.000g για πολύ ήπιες δραστηριότητες και φτάνουν να ξεπερνούν τα 20.000g , μεμβράνη κατάλληλη για ορειβασία, freeride, trekking κ.α.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΑΔΙΑΒΡΟΧΟΠΟΙΗΣΗΣ –ΔΙΑΠΝΟΗΣ:

Η πιο γνωστή εταιρία μεμβρανών αδιαβροχοποίησης είναι η GORE-TEX®. (https://www.gore-tex.com)

Η συγκεκριμένη εταιρία κατασκευάζει μεμβράνες από τη δεκαετία του 1970, με δική τους πατέντα, την ePTFE (expanded polytetrafluoroethylene), ένα ιδιαίτερα ανθεκτικό και αδιάβροχο υλικό. Περιέχει στην κυριολεξία δισεκατομμύρια μικρούς πόρους οι οποίοι επιτρέπουν στη μεμβράνη να αναπνέει, διατηρώντας παράλληλα την αδιαβροχοποίηση σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ξεκινάει από 28.000mm και ανεβαίνει. Αντίστοιχα η διαπνοή που παρέχει ξεκινάει από 17.000g/m²/24h και φτάνει τα 25.000g/m²/24h. Το κόστος μίας μεμβράνης Gore-tex είναι ιδιαίτερα υψηλό αλλά παρέχει εξαιρετικού επιπέδου συνδυασμό αδιαβροχοποίησης – διαπνοής, απαραίτητο για έντονες δραστηριότητες στο βουνό. Αδιαβροχοποίηση Gore-tex συναντάμε σε μπουφάν, παντελόνια και παπούτσια.

Άλλη γνωστή τεχνολογία αδιαβροχοποίησης – διαπνοής είναι η PERTEX® (https://pertex.com)

Η εταιρία ξεκίνησε να κατασκευάζει μεμβράνες από το 1980, και χρησιμοποιήθηκαν πάρα πολύ σε ρούχα και sleeping bag με πούπουλο λόγω της καλής της διαπνοής που αποτρέπει την υπερθέρμανση του σώματος και την εφίδρωση.

Η πιο σύγχρονη τεχνολογία μεμβράνης ονομάζεται Pertex® Shield και παρέχει αδιαβροχοποίηση 20.000mm και διαπνοή 20.000g/m²/24h.

Pertex® vs Gore-Tex®

Συγκρίνοντας τις 2 τεχνολογίες εντοπίζουμε κάποιες διαφορές που ίσως μας βοηθήσουν στην επιλογή μας. Η Gore-tex παρέχει ιδιαίτερα ανθεκτικές μεμβράνες με πιθανόν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, όμως είναι κάπως “σκληρές” και άκαμπτες στην αίσθηση και θα ήταν ιδιαίτερα άβολες να φορεθούν χωρίς ρουχισμό από μέσα. Αντίθετα η Pertex λόγω της σύνθεσής της παρέχει ένα πολύ πιο “μαλακό” υλικό το οποίο είναι ιδιαίτερα ελαφρύ, άνετο και εύκολο στο πακετάρισμα.

LAYERS – ΣΤΡΩΣΕΙΣ

Μία άλλη σημαντική διαφορά που συναντάμε σε μεμβράνες είναι ο αριθμός των layers (στρώσεις) από τα οποία αποτελείται. Υπάρχουν μεμβράνες 2L, 2.5L και 3L (layers).

2L: Η πιο απλή μορφή μεμβράνης είναι η 2L. Η μεμβράνη είναι κολλημένη πάνω σε μία στρώση υφάσματος. Συγκεκριμένα η εξωτερική στρώση υφάσματος είναι συνήθως από νάιλον ή πολυεστέρα περασμένη με DWR (Durable Water Repellent), ένα υδροφοβικό υλικό που κάνει το νερό να συσσωρεύεται σε μεγάλες σταγόνες και να γλιστράει από το μπουφάν. Ακριβώς από κάτω βρίσκεται η μεμβράνη (Gore-tex, Pretex,eVent, κλπ.)

2.5L: Αυτά τα μπουφάν είναι τα ελαφρύτερα, πιο αναπνεύσιμα και συχνά πιο οικονομικά αδιάβροχα. Είναι φτιαγμένα λεπτά και συχνά τα αισθάνεσαι λίγο σαν πλαστικά στην αφή. Εδώ, ο όρος "στρώμα" μπορεί να είναι λίγο παραπλανητικός. Το μπουφάν έχει το ίδιο εξωτερικό στρώμα με επίστρωση DWR και ένα αδιάβροχο δεύτερο στρώμα όπως πριν (γενικά μια οικονομική πολυουρεθάνη). Ωστόσο, το μισό στρώμα είναι στην πραγματικότητα ένα τυπωμένο ή ψεκασμένο υλικό στο εσωτερικό του μπουφάν, συνήθως με μοτίβο όπως κουκκίδες ή γραμμές, αλλά μπορεί να είναι ένα εντελώς καθαρό υλικό που καλύπτει ολόκληρη την εσωτερική επιφάνεια. Αυτά τα μισά στρώματα υπάρχουν για να παρέχουν πρόσθετη ανθεκτικότητα στην αδιάβροχη μεμβράνη. Αυτά αυξάνουν την αντίσταση στον ιδρώτα και τα έλαια. Αυτό επιτρέπει στην αδιάβροχη μεμβράνη και το εξωτερικό στρώμα να είναι λεπτότερα, μειώνοντας το βάρος. Το μειονέκτημα, ωστόσο, είναι η ελαφριά κατασκευή και τα τυπωμένα στρώματα τείνουν να αποτυγχάνουν υπό πίεση, διαβρέχοντας όταν είναι βρεγμένα ή βρώμικα καθώς έχουν περιορισμένη αντίσταση. Αυτά τείνουν να προσφέρουν περιορισμένη αντίσταση στον αέρα και βασικά καμία μόνωση από μόνα τους, αλλά ταιριάζουν υπέροχα με softshell.

3L: Αυτά είναι τα πιο στιβαρά και τυπικά τα καλύτερα αδιάβροχα μπουφάν όταν πρόκειται να κρατήσουν μακριά το νερό. Τείνουν επίσης να είναι τα πιο ακριβά, με βάρος που ποικίλλει από βαρύ έως ελαφρύ. Αυτά έχουν τρία ειδικά στρώματα υλικού, από όπου προέρχεται η πρόσθετη απόδοση, το κόστος, η ανθεκτικότητα και το βάρος. Υπάρχει εξωτερικό στρώμα επεξεργασμένο με DWR, μια αδιάβροχη μεμβράνη (γενικά ένα υλικό καλύτερης απόδοσης όπως το Gore-Tex , το Pretex ή το eVent) και μια ειδική εσωτερική επένδυση για την προστασία του. Το τρίτο, πιο εσώτερο στρώμα δεν είναι ένα στρώμα πλέγματος ή εκτύπωση, αλλά αντίθετα ένα συμπιεσμένο στρώμα υψηλής απόδοσης που έχει σχεδιαστεί για να αναπνέει ενώ εμποδίζει τα λάδια και τη βρωμιά να παρεμβαίνουν στην αδιάβροχη μεμβράνη. Αυτή η πρόσθετη προστασία επιτρέπει τη χρήση πιο εξελιγμένων, αναπνεύσιμων στρωμάτων όπως το Gore-Tex και το eVent, τα οποία θα αποτυγχάνουν από μόνα τους. Παρά τη χρήση ενός αναπνεύσιμου δεύτερου στρώματος, η διαπνοή μπορεί να μειωθεί εδώ ανάλογα με το υλικό, με την ειδική επένδυση να επιβραδύνει την κίνηση του αέρα μέσω των πόρων. Γενικά, πολλά έχουν παρόμοια απόδοση με τα μπουφάν 2,5 στρώσεων. Ωστόσο, η πραγματική απόδοση των τζάκετ 3 στρώσεων, όσον αφορά τη διατήρηση του νερού, είναι γενικά απαράμιλλη. Αυτά παρέχουν μεγάλη αντοχή στον αέρα και μπορούν να παγιδεύσουν περιορισμένη θερμότητα, αλλά δεν πρέπει να θεωρούνται μόνωση από μόνα τους.

Ποιο μπουφάν να επιλέξω;

Λοιπόν, ας το αναλύσουμε με έναν πιο απλό τρόπο για να δούμε.

Όσον αφορά την αδιαβροχοποίηση και την διαπνοή θα επιλέξουμε ένα μπουφάν που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μας ανάλογα με τις δραστηριότητές μας. Για ήπιες δραστηριότητες μικρής διάρκειας μας καλύπτει μία μεμβράνη με δείκτη αδιαβροχοποίησης 5.000-15.000mm και διαπνοή 5.000-10.000g/m²/24h. Όσο αυξάνουν οι απαιτήσεις μας τόσο αναζητάμε μία καλύτερη μεμβράνη με δείκτη αδιαβροχοποίησης από 20.000mm και πάνω, και διαπνοή 15.000-25.000g/m²/24h, το οποίο φυσικά αυξάνει και το κόστος.

Όσον αφορά τα layers

2L: Καλή προστασία, βαρύ, ανθεκτικό, καλή διαπνοή, προσιτό.

2,5L: Καλή προστασία, ελαφρύ, λιγότερο ανθεκτικό, καλύτερη διαπνοή, συχνά μαλακό, συχνά προσιτό.

3L: Βέλτιστη προστασία, μικρό βάρος, πιο ανθεκτικό, καλή διαπνοή, ακριβό.

Συνεπώς όλα εξαρτώνται από τις προσωπικές ανάγκες μας και την οικονομική μας ευχέρεια!

Πηγές:

https://www.gore-tex.com

https://pertex.com

https://treelinebackpacker.com/2018/04/20/2-2-5-and-3-layer-rain-jackets-explained/

https://casualgeographical.com/pertex-vs-gore-tex-technology/

https://www.highpoint.cz/en/high-point-world/how-to-choose-a-waterproof-jacket.html